Impact meten, presenteren & van leren

Toen ik eerder dit jaar voor Aardpeer ging werken werd mij gevraagd of ik de impact van onszelf en onze Aardpeer boeren inzichtelijk wilde gaan maken.

Jazeker, leuk en belangrijk! Voor onze Aardpeer boeren en onszelf. Zo kunnen we zien of alle inspanningen om onze doelen te bereiken vruchten afwerpen. Om daarvan te leren. Dit geeft waardevolle inzichten voorde regeneratieve landbouw beweging als geheel en voor de mensen die via Aardpeer in grond hebben geïnvesteerd of dat van plan zijn. 

Wat willen we laten zien met impact meten

Door impact te meten kunnen we laten zien wat voor mooie dingen onze Aardpeer boeren en wij zelf nu en in de toekomst realiseren. Maar ook de worstelingen en teleurstellingen die zich voordoen, wat er niet gelukt is, hoe daarmee om is gegaan en wat we daarvan geleerd hebben.

Zodat ook andere organisaties, boeren en investeerders die net als wijde bodem, biodiversiteit en sociale verbinding willen verbeteren hier wat aan kunnen hebben. Om met zijn allen deze doelen sneller, beter en nog gerichter te kunnen bereiken. 

Oké aan de slag, meten maar!

Laten we beginnen met de bodem. Hoe meet je of de bodem zich herstelt en verbetert? Het lijkt zo’n simpele vraag om te beantwoorden, maar gaandeweg komen we erachter dat dit wat gecompliceerder is dan het lijkt. Je zou denken: pak een handvol belangrijke objectieve indicatoren en doe daar op elke boerderij een nulmeting van. Om dat dan vervolgens jaarlijks opnieuw te doen. En dat zet je dan per boerderij keurig naast elkaar met een mooie lay-out en voilà, daar is je vooruitgang. 

Dat dachten we toen we begonnen aan deze ontdekkingsreis. Maar wat zijn dan die handvol indicatoren die de bodemgezondheid goed weergeven? En hoe meet en vergelijk je die op verschillende bodemtypes? En is dat bodemonderzoek betaalbaar? 

Onze initiatiefnemers Wij.land en Herenboeren hebben al veel ervaring met metingen in de bodem. Dus zijn we eerst maar eens met hen in gesprek gegaan om te begrijpen hoe zij de kwaliteit van de bodem meten bij hun boeren. 

Bodembiologie goed meten is nog niet zo makkelijk en duur

Zij vertelden ons dat je zowel de chemie, fysiologie als biologie van de bodem kan meten. Dat met name het goed meten van de biologie complex en kostbaar is. Ook duurt het vaak lang om verbetering te kunnen zien en het verloop van jaar op jaar kan soms grillig zijn. Laten we nou precies het meest benieuwd zijn naar die bodembiologie, want die willen we met zijn allen vooruit helpen! 

Als je er goed over nadenkt is het eigenlijk wel logisch dat de bodembiologie het meest complex is. In een theelepel grond leven meer organismen dan er mensen op aarde zijn; dat kan alleen maar een complex en ingenieus systeem zijn! 

Ook binnen bovengrondse ecosystemen vinden fluctuaties plaats. Laten we de vlinderstand als voorbeeld nemen: door de complexiteit van de natuur en alle met elkaar verbonden omstandigheden (temperatuur, neerslag, aanwezigheid van natuurlijke vijanden, etc) kan het ene jaarbijvoorbeeld een slecht vlinderjaar zijn, terwijlhet een jaar later barst van de vlinders. Om het verloop van de vlinderstand betrouwbaar in kaart te brengen zul je daarom over een langere periode en op meerdere plekken moeten meten. Datzelfde geldt voor de bodem; de bodembiologie is afhankelijk van externe factoren als regenval, bemesting en verdichting. Om het effect van goed bodembeheer op de bodembiologie betrouwbaar te kunnen vaststellen, moet jedaarom naast de metingen op het natuurvriendelijk beboerde stuk grond, dezelfde metingen óók doen op een referentieperceel met gelijke externe invloedenmaar zónder de natuurvriendelijk bodembeheer. 

Kortom: bodembiologie metingen worden vaak gedaan over een langere periode, met meerdere meetpunten per perceel en een referentie perceel. We gaan op zoek naar een betrouwbare & betaalbare manier om dit te kunnen doen. We horen graag vanuit onze Aardpeer community over goede of minder goede ervaringen, tips en innovatieve ontwikkelingen op dit vlak, dus laat het ons graag weten. Dan kan per mail op jurjen.groot@aardpeer.nl of via onze socialmedia kanalen. 

In de volgende blog nemen we jullie verder meein deze bodembiologie zoektocht, inclusief de mogelijke input uit onze Aardpeer community.

Later in deze blogserie zullen we, naast de bodem biologie ook onze plannen delen over het meten van impact op het gebied van biodiversiteit, water en organische stofgehalte.  

Verder maken we momenteel een rondgang langs onze Aardpeer boeren en gaan we met ze in gesprek over hun drijfveren, stip op de horizon, welke impact ze willen maken en wat daarvan mogelijk al zichtbaar is. Maar ook wat er niet gelukt is en welke lessen daaruit te trekken zijn. Deze verhalen gaan we natuurlijk met onze community delen! Als we bij al onze boeren zijn langs geweest, kunnen we een actueel overzicht geven van de impact die Aardpeer breed wordt gemaakt.

Bij Aardpeer geloven we in de kracht, intrinsieke motivatie en ondernemerszin van elke individuele boer, die zijn/haar eigen stip op de horizon zet en op unieke wijze bijdraagt aan verbetering van de bodem en biodiversiteit. Daarop hebben we de boeren geselecteerd om aan betaalbare grond te helpen.

Als Aardpeer willen wij onze boeren zo goed mogelijk in staat stellen om hun doelen te bereiken. Wij helpen om de impact te meten en goed te presenteren. Daarnaast gaan weervoor zorgen dat onze boeren met deze inzichten optimaal van elkaar kunnen leren.

Voor nu eindigen we met een leuke en kosteloze manier om wat van de bodembiologie te zien: een schep in de grond zetten en tellen hoeveel wormen er in 1 schep grond zitten. Deze methode is jammer genoeg niet geschikt voor een voortgangsmeting of vergelijking– als het warm en droog is, kruipen de wormen dieper de aarde in en zal je ze niet in je schep grond vinden... Wel kan je zo op een laagdrempelige manier gezond leven in de bodem vaststellen. Bij de volgende blog zullen we dit in de praktijk laten zien.